De Nederlandse journalist en slavist Michel Krielaars vertelt in het boek ”Het brilletje van Tsjechov” over het huidige Rusland en heeft hiervoor de plekken bezocht die de schrijver en arts Anton Tsjechov in de 19-de eeuw ooit heeft bezocht. Krielaars moest hiervoor heel Rusland afreizen tot ver in het oostelijke Siberië. Zelfs op het verre eiland Sachalin is Tsjechov nog geweest, maar Krielaars liet die plek ivm bereikbaarheid en tijdgebrek maar schieten. Uiteindelijk heeft dat maar liefst zo’n 80 (korte) non-fictie verhalen opgeleverd en Krielaars kwam tot de conclusie dat het huidige Rusland nog altijd min of meer hetzelfde is als het Rusland in de verhalen en toneelstukken van Tsjechov: “een land van onmetelijke tegenstellingen, waar rechtvaardigheid schaars is”.
Een aantal citaten uit ‘Het brilletje’:
- Het moderne Rusland telt nog altijd heren en slaven.
- Zogenaamde zedenwetten, zoals antihomowetten, zijn vaak bedoeld als afleiding van de werkelijke problemen: de corruptie en de bureaucratie.
- Een studente informatica beweert het volgende: tijdens de presidentsverkiezingen van 2008 kreeg iedereen op onze faculteit van onze docenten opdracht om op Medvedev te stemmen. Ze had er helemaal geen zin in, maar als ze het niet deed mocht ze niet door naar het volgende jaar, dus ze moest wel!
- Corruptie, niet alleen bij de politie. Een hedendaagse Rus zegt: ‘Waarom denkt u dat onze ministers en parlementariërs allemaal multimiljonair zijn?’
- De kritiek die Poetin en z’n ministers uitoefenen wanneer ze beweren dat het protesterende Russische volk nog lang niet rijp is voor een democratie en de oppositie er slechts op uit is Rusland te ontwrichten.
- In Rusland is de enige Waarheid die van de overheid! In dat land bestaan geen feiten.
- Typisch Russische uitdrukking rond 1900: ‘Drie dagen vrij om de Joden te slaan’. De overheid met z’n toenmalige progrombeleid. Nog steeds antisemitisch!
- De Russische maatschappij heeft geen verheven idealen en leidt een dof, zinloos bestaan, afgewisseld met dwingelandij, botte ontucht en hypocrisie; de schoften hebben het goed, maar de eerlijken voeden zich met kruimels.
- Mensen werden gezien als voorwerpen van ruilhandel: de Joden uit de Sovjet-Unie mochten in 1974 emigreren naar USA in ruil voor Amerikaanse graanleveranties. De Sovjet-unie heeft daarmee veel intelligentia zien verdwijnen.
- Er bestaan twee Ruslanden: het valse, dat je in het steenrijke centrum van Moskou om je heen ziet, en het onzichtbare eerlijke, dat zich afspeelt in de buitenwijken, waar het gros van de 15 miljoen inwoners in al te krappe flatjes huist.
Wilt u het huidige Rusland een beetje kennen – lees het boek! Onderhoudend en de moeite waard! Ikzelf heb eruit begrepen dat die zogenaamde Goelag Archipel helemaal geen groep eilanden ergens in de Noordelijke IJszee betrof (wat ik altijd dacht), maar een aantal werkkampen verspreid op het land in de buurt van de plaats Tomsk.
Het brilletje van Tsjechov met als ondertitel: Reizen door Rusland, is een uitgave van Atlas Contact. Mijn editie: 3e druk, maart 2014.