Dimensionaliteit

Traditionele opvatting der literatuur en kunst als marginale speelweitjes voor de ongevaarlijke nar, ver verwijderd van de terreinen waar de “échte dingen” gebeuren, nl. wetenschap en maatschappij “.

Ergens in de jaren zeventig moet ik deze regels genoteerd hebben, een verloren tekstje weer opgedoekt uit een van m’n vele notitieschriftjes. Een notitie die ik niet zelf had bedacht weliswaar, maar die me toentertijd kennelijk al als zijnde merkwaardig was opgevallen. Minachtend spottend, die regels! En nú wil ik daar het volgende over zeggen: ‘Dames, heren (en wie al niet): kunst gaat, net als wetenschap over creatieve ideeën, over de zich ontwikkelende spelende mens. Kunst en wetenschap zouden dus een mooie combinatie kunnen zijn, eventuele verlengstukken van elkaar, en de zogenaamde maatschappij vindt z’n meer dan kostbare reflectie juist in de literatuur beschreven. Beide begrippen, zogenaamde ‘onschuldige speelweitjes’, zoals boven aangehaald, maken dus juist de wetenschap en maatschappij rijker door er waardevolle aspecten aan toe te voegen. Wetenschap en maatschappij zijn op zich kale begrippen, op zich hooguit tweedimensionaal van aard, plat dus, en het zijn juist de fenomenen kunst en literatuur die er met hun dimensie extra glans aan kunnen geven. Wees nou eerlijk: een driedimensionale maatschappij, geïntegreerd met kunst en literatuur moet toch welhaast een voller leven opleveren dan een plat leven, een leven zonder diepte?! Kortom de dingen om ons heen worden pas écht echt als die zich onlosmakelijk met kunst en literatuur hebben weten te omringen!’

“Wir haben die Kunst, damit wir nicht an der Wahrheit zu Grunde gehen.” Nietzsche

We moeten vèrder!

Ik heb wel vaker beweerd dat ontwikkelingsloze tradities afgeschaft kunnen worden, nu ja, ik weet: ze bloeden vanzelf dood, die vastgeroeste gewoontes, al kan het lange tijd in beslag nemen. Nee, ontwìkkeling willen we, vóórtgang met vooruitgang, nú, anders schiet het niet op, blijven we zo hangen in het vastgeroeste verleden. Nynke Laverman en Sytze Pruiksma hebben zoiets kennelijk ook bedacht en hebben daarover een muzikaal vers met -toekomstgerichte- tekst gemaakt, een lied, voortstuwend, met de titel ‘Seis oere thús‘ (Zes uur thuis!!), dat tevens is bedoeld als openingslied voor het evenement ‘Leeuwarden, cultureel Hoofdstad 2018‘. Ik hoop dat de tekst z’n uitstraling over heel Friesland mag hebben, en ook over Nederland natuurlijk, zo niet over heel de wereld!

Het prachtige lied (met ondertiteling in het Nederlands!), gebracht samen met Ensemble Fuse. Een fragment uit het tv-programma ‘Podium Witteman‘ van 21/1/2018