Het was alsof hij al z’n frustraties op ons, het publiek, kwijt moest: hij, de Noor Stian Westerhus, begon vrij ingetogen, maar na twee of drie muzikale lijnen barstte het los met een orgie van absurd harde knallen, een lawaai-explosie die ons door merg en been ging, letterlijk. Een chaotisch bombardement op ons, het publiek; sommige mensen vluchtten. Elektrische gitaar en live-elektronica, met samplers en veel te grote luidsprekerboxen en zo, je kent dat wel. Soms, in rustiger momenten, was er ook een ijle zangstem te horen, oosterse klanken ook, op zich wel aandoenlijk, maar dan ineens weer dat keiharde gebeuk van alles vernietigende gitaargeluiden, waarvan de decibels niet meer te meten waren en die je oren van je kop deden knallen. Ik moest dan ook uit pure zelfbescherming veelal met de vingers in m’n oren zitten om die lawaai-waanzin allemaal een beetje te kunnen doorstaan. Angstaanjagende herrie, gewelddadig rumoer, die misschien beter geschikt zou zijn als ophitsende begeleider van ontketende revoluties om alsmaar bezuinigende regeringen weg te jagen. Dit geluidsinferno duurde een uur, maar leverde mij ook voordelen op: ik was in één klap van m’n nierstenen af, en m’n door staar aangetaste ooglensen waren weer geheel helder geresoneerd. Ik moet eerlijkheidshalve wel zeggen dat het op YouTube allemaal wel meevalt.YouTube vind ik altijd wel te pruimen, omdat ik daar zelf het volume van kan regelen.
Na de pauze kwam, onder leiding van dirigent Ed Spanjaard, het Nieuw Ensemble aan bod met het stuk ‘Thirty Situations‘ (2018) van de Nederlandse componist Joël Bons. Maar eerst even het volgende dames en heren: het Nieuw Ensemble [NE], opgericht reeds in 1980, krijgt in 2019 geen subsidie meer en moet derhalve zichzelf opheffen. Z’n laatste optreden is op sinterklaasavond 5 december in Amsterdam. Nu kun je je afvragen of het nog wel te verdedigen is dat zo’n muziekgezelschap na een kleine veertig jaar nog steeds mag mee-eten uit de staatsruif; had het niet allang op eigen benen kunnen staan? Ikzelf ben van mening dat de staat er zeer zeker ook moet zijn voor de homo ludens, de spelende mens, want zowel mens al dier willen kunnen spelen, dat houdt ze overeind. Gelukkig heeft het ensemble gedurende al z’n bestaanstijd volop z’n hoogwaardige artistieke kwaliteiten over het voetlicht weten te brengen. Ik, en daar ben ik nu blij mee, heb inmiddels zelf zo’n twintig stuks radio-opnames op band van ze weten te verzamelen. ;))
Goed, terug naar ‘Thirty Situations’: een uur! durend sprankelend stuk voor ensemble, zangstem en band. Met veel genoegen! Een zee van variaties die de spanning bij het publiek tot het einde wist hoog te houden. Muzikale intimiteiten afgewisseld met eruptieve uitbarstingen, het geheel een verbazingwekkende virtuositeit tentoonstellend. Als voorbeeld noem ik hier het af en toe ook heerlijk puur zilveren gescheur op de trombone, naast engelachtige harpklanken. Uitstraling van plezier, duidelijk zichtbaar ook bij de dirigent. Allemaal in aanwezigheid van de componist.
Dinsdag 5 november, een avond onder auspiciën van het tot dusver jaarlijks terugkerende Soundsofmusic in het Grand Theatre, aan de Grote Markt te Groningen.
Nieuw Ensemble met Thirty Situations van Joël Bons olv Ed Spanjaard.
Weblog Dré Oudman Appingedam 