Ik keek afgelopen middag nog even naar een stukje Zomergasten (VPRO), waarin strafrechtadvocaat Bram Moszkowicz als gast optrad. In dat programma worden altijd stukjes film getoond naar keuze van de gast. Tegen het eind van de uitzending werd ik geconfronteerd met beelden over de wereldberoemde Spaanse cellist Pablo Casals (1876-1973). (Hier zit ik al fout: Ik moet natuurlijk zeggen: Catalaanse cellist…..). Het betrof hier een film uit 1972, waarin de cellist een concert gaf voor de Verenigde Naties, die de musicus vereerd hadden met een medaille voor de vrede. Het stuk dat gespeeld werd was getiteld “The Song of the Birds“. Casals gaf een mondelinge toelichting bij dit stuk en gaf aan dat de vogels in de lucht met niets anders bezig waren dan het roepen van ‘vrede’….. ‘vrede’….. ‘vrede’….. Doch ik constateerde enige dubbelheid bij diezelfde Casals, want z’n openingszin was: ‘Ik ben een Catalaan!’ Deze opmerking viel niet goed bij mij, omdat het te fanatiek klinkt. Het is een uiting van regionalisme of nationalisme, want Casals gaf tevens aan dat Catalonië ooit de belangrijkste natie van de wereld was. Natuurlijk was Casals een Catalaan, want hij is er geboren, maar dat hoor je niet in de eerste plaats te zijn! In de eerste plaats ben je gewoon mens, dan komt er een héle tijd niets om dan misschien ook nog voorzichtig Catalaan, Pool, Rus of Spanjaard etc. te zijn. Het feit dat mensen zich in de eerste plaats verbonden voelen met hun land, nationalistische en of patriottistische gevoelens er op na houden, is nu juist de oorzaak van een wereld vol met oorlogen! Het nationalisme als grootste kwaad! Een ieder zal een band hebben met z’n geboorteplek, maar we moeten nu juist, en dat had juist Casals toch moeten weten, een voorbeeld nemen aan de vogels, die vrij en onthecht rondvliegen, zonder zich iets van landsgrenzen aan te trekken en onophoudelijk ‘vrede’ scanderen. ‘Het lied van de vogels’, oké, maar laten we er dan goed naar luisteren en hun herhaalde vredesaanbevelingen waarmaken, door alle nationalistische gevoelens los te laten.
Onthechten, de toverformule voor een vreedzame toekomst.