Aflopende waardigheid

De onbereikbare oude vrouw met haar pop onophoudelijk in haar stoel heen en weer wiegend, soms mèt soms zònder woorden of geluiden. Een herkenbaar beeld, zoals dat zich uiteindelijk bij de ziekte van Alzheimer kan openbaren. Dementie.

Ik heb ooit verhaal gedaan van een toneelstuk over voortschrijdende dementie. Een spel met woorden dat af en toe welhaast de prille vorm van ballet aannam. Dat je over deze ziekte, de ziekte van de ‘fade out’, daadwerkelijk beeldend met dans kan verhalen, zonder woorden dus, heeft Dansgroep Heartbeat van Anna de Kuyer bewezen. Afgelopen zondagmiddag werd er door deze groep een voorstelling gegeven in het Bernleftheater te Helwerd (ietsjes ten zuiden van Usquert). Duidelijk zichtbaar door het hele stuk heen werd dmv ‘koorddansen’ de wankelheid van een Alzheimerpatient indringend neergezet. Ook steeds maar weer zag je een houvast zoeken in een obsessie van oneindig herhalen van mimische handelingen, zoals het handen wassen, als een perpetuum mobile.

Het dansstuk met de veelzeggende titel ‘Verbinding-Verbroken‘ is ontstaan mede naar aanleiding van een ‘interview’ van De Kuyer met een haar dierbare, die behept is met deze ziekte:

‘De vertwijfeling over wie nu op de verkeerde plek is; zij of de wereld.’

‘Koorddansend door het leven; een steeds wankeler evenwicht.’

‘Herhalend gedrag versus veiligheid zoeken.’ (Veiligheid zoeken is het (werkelijke) gevoel, herhalend gedrag is het beeld er tegenover).

‘Eindeloos zoeken naar een jas die niet meer herkend wordt.’

‘Wachten tot de klok de tijd aan geeft voor – waarvoor?’

‘Contact proberen te maken via de zintuigen.’

‘Vallen en opstaan en vallen en opstaan.’

‘Alleen achterblijven.’

Lustdans

Omtrent achttien waren we en bevonden ons iedere zaterdagavond in de plaatselijke kroeg, danslesavond in Winneweer, een klein plaatsje aan het Damsterdiep. Dansavonden waar wij, de adolescenten, altijd naar uitkeken, verder was er dan ook niets te doen. Ik herinner me nog heel goed de eerste les: de jongens mochten ieder een meisje als danspartner uitzoeken, maar niemand durfde! NIEMAND DURFDE! Jawel, zó verlegen waren we! Neen, niet groen….. verlégen. Na enige aanmoediging van de dansleraar begonnen de minst verlegen jongens een meisje uit te zoeken, waarna de rest aarzelend volgde, en ik durf hier (nu) wel te bekennen dat ik bij ‘de rest’ hoorde. Uitermate spannend op die avonden was het altijd, want het ging natuurlijk niet in de eerste plaats om het dansen zelf, ben je gek, maar om iets ànders: Contact! Contact maken met meisjes, verkering zien te krijgen! En nog méér! Edoch dat was een moeilijke zaak. Dat alsmaar om elkaar heen draaien. Aantrekken en afstoten. Lèf moest je hebben, want de brutaalsten gingen er natuurlijk met de mooiste meisjes vandoor. Ik herinner me nog zo’n mooi meisje met gitzwart lang haar. Ze kwam niet uit de buurt, dat was op zich al spannend natuurlijk. Waar zal ze zijn gebleven….?
Deze herinnering kwam weer boven nadat ik afgelopen zondagmiddag in het Prinsentheater te Groningen het toneelstuk ‘Oud Zweet’ van de Bredase (amateur)toneelgroep KROV had gezien. Heerlijk stuk met veel muziek en relatief weinig tekst, bewegingstoneel, want er werd nogal bewogen – nèt geen dansen was het, doch het geheel kon je zien als een balletstuk. Een balletstuk als poging tot interactie tussen jonge mensen, mannen en vrouwen, waar anders dan op een dansvloer. Allerlei angsten (het stuk had ook ‘Koud Zweet’ mogen heten), aantrekken en afstoten, knulligheid, macho-gedrag, gedragsstoornissen, moed indrinken, stoelendans, kortom alles wat je op dat gebied ook maar kunt bedenken kwam je tegen, maar dan natuurlijk fiks aangezet. Door de muziek werd je er helemaal ingezogen. Vier vrouwen en twee mannen in een eenvoudig decor van zes stoelen. Tekst: Jeroen Flammans, Regie: Mireille Verhoeven.

Eén en al feest der herkenning, wat mij betreft. Een ‘feest’ met veel vaart en mooie vondsten. Hiermee heeft KROV laten zien dat ze niet zomaar was uitverkoren om in het kader van het zogenaamde amateurtheatercircuit het hele land door te mogen om haar toneelkunst in allerlei daarvoor geschikte theatertjes te laten aanschouwen.
Een ultiem cultuurbelevingsweekendje (25 letters!) was het voor mij en m’n vrouw: Muziek en toneel!  Zie eventueel ook nog de logjes ‘Muzikaliteiten‘ en ‘Vervolg Muzikaliteiten‘.

cafewinneweer
Het toenmalige Café Winneweer (foto: dré, rond 1974)